Республикӑн Конкурентлӑ политика тата тариф служби автоҫулсене юсассипе ирттернӗ аукциона пӗтӗмлетнӗ иккен. Асӑннӑ конкурсра ҫул-йӗр хӗррипе тимӗр карта тытакансене палӑртма тӗллев лартнӑ. Ҫак ӗҫе Шупашкар, Красноармейски, Вӑрнар, Ҫӗмӗрле, Пӑрачкав, Вӑрмар тата Улатӑр районӗсенче пурнӑҫламалла-мӗн. Ун валли хыснаран 18,9 миллион тенкӗ уйӑрма хатӗр пулнӑ. Анчах аукциона хутшӑннӑ пилӗк предприятирен пӗри, «Металлоконструкция» комплекслӑ техника центрӗ» тулли мар яваплӑ общество, ӗҫе самай йӳнӗпе кӳлӗнме килӗшнӗ. Ҫапла вара вӑл республика хыснинчен ҫак ӗҫ валли малтанласа уйӑрма палӑртнӑ тупрана 40 процент перекетлеме май туса панӑ.
Усал ҫак хыпар пирки йӗрке хуралҫисем патне ҫурлан 27-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Тӗпчевҫӗсем малтаналса палӑртнӑ тӑрӑх Кивӗ Вӑрмар ялӗ патӗнче 50 ҫулти тракторист ҫӗре ҫум курӑксенчен кӑпкалатнӑ. Ҫавӑн чухне вӑл ана хӗррипе ҫаврӑнса илнӗ чух хӑйӗнчен икӗ ҫул аслӑрах агроном выртнине асӑрхать. Тӗпчевҫӗсем агроном хирте канса илес тесе выртма, тракторист ӑна асӑрхамасӑр таптаса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ҫак кунсенче Вӑрмар районне медицина автобусӗ пырса ҫитнӗ. Вӑл ялсенче пурӑнакансене диспансеризаци витӗр кӑларать. Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра ку енӗпе ҫине тӑраҫҫӗ.
Вӑрмар районӗнчи Мӑнҫырма ялӗ район центрӗнчен 9 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ. Сывлӑха тӗрӗслеттерессишӗнех ҫынсем унта сайра-хутра пыраҫҫӗ. Хӑшӗ-пӗри флюрографи тухма, тен, ҫулталӑкра пӗрре пырса каять-тӗр, теприсем вара амак аптӑратма пуҫласан кӑна ҫула тухаҫҫӗ.
Медицина автобусӗнче тӗрлӗ анализ илеҫҫӗ, ультрасасӑ оборудованийӗпе те тӗрӗслеҫҫӗ. Хӗрарӑмсене гинеколог йышӑнать.
Вӑрмар районӗнче кӑҫалхи ҫурлан 22-мӗшӗн кӑтартӑвӗсем тӑрӑх хӑш-пӗр демографи паллисем лайӑх енне улшӑннине асӑрхама пулать.
Кӑҫал ҫуралнӑ пепкесен йышӗ пӗлтерхинчен 33 нумайрах: 2012 ҫулта — 150 шӑпӑрлан ҫуралнине регистрациленӗ, 2013 ҫулта вара — 183 (вӗсенчен 102 — арҫын ача, 81 — хӗрача). Ашшӗсемпе амӑшсем арҫын ачасене ытларах Артемий, Даниил, Роман, хӗрачасене вара — Анастасия, Ксения тата Дарья ятсем пама кӑмӑлаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне 8 пепкене сайра хутра тӗл пулакан ятсене — Давид, Игнат, Иосиф, Платон, Николь, Мирра, Руслана, Эллина панӑ.
Пӗр ачаллӑ ҫемьесем районта 57, икӗ ачаллисем — 61, виҫ ачаллисем — 54, тӑватӑ е ытлараххисем — 11.
Шел пулин те кӑҫал Вӑрмар районӗнче вилнисен шучӗ пӗлтӗрхинчен ӳснӗ: 2012 ҫулхи ҫурлан 1-мӗшӗн кӑтартӑвӗпе 256 ҫын вилнӗ, 2013 ҫулта — 268 ҫын (155 — арҫын, 113 — хӗрарӑм).
Пӗлтерхипе танлаштарсан уйрӑлакан мӑшӑрсен шучӗ кӑҫал сахалрах: 2013 ҫулта — 43, 2012 ҫулта — 46.
Мӑшӑрланнисен шучӗ вара пӗлтерхинчен нумайран: кӑҫал 80 ҫамрӑк ҫемье ҫуралнӑ, пӗлтӗр — 75. Кӑҫал 88 ҫулхи старикпе 91 ҫулхи карчӑк мӑшӑрланнине те асӑнса хӑварас пулать.
Вӑрмар районӗнчи Кавал ялне ҫав тӑрӑхри тата кӳршӗллӗ районсенчи хурт-хӑмӑр ӑстисем семинара пухӑннӑ. Пырса ҫитнӗ хӑнасен хушшинче вӑрмарсемсӗр пуҫне куславккасем, тӑвайсем тата Тутар Республикинчен килнӗ пыл хурчӗ ӗрчетекенсем пулнӑ. Вӗсем О.В. Таратина фермер патне пуҫтарӑннӑ. Унта Вӑрмар район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх пайӗн пуҫлӑхӗ Дмитрий Иванов, хурт-хӑмӑр агентствин тӗп директорӗ Геннадий Максимов хутшӑннӑ.
Семинар Таратинсем пыл хуртне тытас ӑсталӑхпа паллаштарнинчен пуҫланнӑ. Сӑмах май, ҫак ҫемье динатсийӗ 200 ҫула яхӑн иккен. Хурт-хӑмӑр агенствин пуҫлӑхӗ Геннадий Максимов вара ку отрасльти ӗҫ-хӗле тишкернӗ, тӗрлӗ сӑтӑрҫӑпа тата чир-чӗрпе епле кӗрешмелли пирки ӑнлантарса панӑ. Вӑл хурт-хӑмӑр ӑстисенчен хӑшӗсене Хисеп грамотисемпе чысланӑ. Таратинсен кил хуҫине, Иван Петровича, «Пчеловодство в Чувашии» кӗнекене парнеленӗ.
Сӑнсем (7)
Вӑрмар районӗнчи ял тӑрӑхӗсен специалисчӗсене выльӑх-чӗрлӗх йышне шутлама вӗрентнӗ. Тӗрӗсрех, ҫакна статистика хучӗ ҫинче тӗрӗс епле ҫырса пымаллине. Ҫакна ӑнлантарма республикӑн Ял хуҫалӑх министерствипе Патшалӑхӑн статистика комитечӗн террриторинчи органӗн ӗҫченӗсем таранах килсе семинар ирттернӗ. Ял тӑрӑхӗсен специалисчӗсене вӗсем статистика отчетне электронлӑ майпа пама та вӗрентнӗ.
Вӑрмар поселокӗн администрацинче вара Чӑвашстат специалисчӗсем Хуҫалӑх кӗнекине епле ҫырса пынине тӗрӗсленӗ, сӗнӳсемпе пулӑшнӑ.
Ҫак ятпа нумаях пулмасть ҫӗнӗ программа пурнӑҫа кӗме пуҫланӑ. Унӑн уссине Вӑрмар районӗнчи пӗр ҫамрӑк туйса-ӑнланса илнӗ ӗнтӗ — ара вӑл унпа килӗшӳллӗн технолог пулса ӗҫлеме вырнаҫнӑ-ҫке.
Алла тин ҫеҫ диплом илнӗ яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа паллакан-тӑвакан пулмасан ӗҫе вырнаҫма пӗртте ҫӑмӑл мар. «Пӗрремӗш ӗҫ вырӑнӗ» программа ҫук опыта ӗҫре пухма май парать иккен. 18–20 ҫулхи, ӗҫ опычӗ ҫук, ӗҫлӗх центрӗнче шутра тӑракан ҫамрӑксене унпа килӗшӳллӗн вӑхӑтлӑх вырӑнпа тивӗҫтереҫҫӗ.
Ыран, утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Григорий Моклаков ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитет. Вӑрӑмах мар ҫак материалта унӑн юррисен ячӗсене асӑнса каймӑпӑр. Вӗсене вӑл 1956 ҫултах кӗвӗлеме пуҫланӑ. Унччен вара, вӑрҫӑ ҫулӗсенче, тӑван Вӑрмар районӗнче окоп чавнӑ ҫӗрте бригадир та пулнӑ, пушар хуралӗн пуҫлӑхӗнче те тӑрӑшнӑ. Унтан вӑл Хӗрлӗ Ҫар ретне тӑрать. Анчах ҫапӑҫу хирӗнче нумай пулаймасть вӑл. Сӗм суккӑр пулса тӑван киле таврӑнать. «Интернатрах юлас-и?» — тесе ыйтса ҫырса янӑ иккен вӑл госпитальте выртнӑ чух. Анчах ӑна тӑван килте чунтан кӗтнине пӗлтернӗ. Савнӑ хӗрӗ те ҫавнах систернӗ. Сӑмах май, мӑшӑрӗпе вӗсем 10 ача ура ҫине тӑратнӑ.
Тӑван ялта, Кавалта, ӑна клуб заведующине лартаҫҫӗ. Пулӑшуҫӑ пулма саккӑрмӗш класра вӗренекен Вася Долгова шанаҫҫӗ. 1950 ҫулта Григорий васильевич Мускав облаҫӗнчи Загорск хулинче музыка шкул-интернатне вӗренсе пӗтерет, баянист пулса тӑрать. Тӑван ялта вӑл пысӑк хор йӗркелет. 1952 ҫулта ӑна районти культура ҫуртне халӑхпа ӗҫлекен инструктор пулма куҫараҫҫӗ.
Кӑҫалхи ҫу кунӗсенче вӑйлӑ ҫумӑр та, хӑрушӑ аслати те, йывӑҫсене хуҫакан ҫил-тӑвӑл та пулчӗ. Вӗсем те пуль этеме шырлӑх нумаях кӳнӗ. Ҫапах та пӗр енчен пӗлтерӗшсӗр шӑрӑх кунсем ҫынна тата та нумайрах шар кӑтартнӑ. Хытӑ хӗртекен хӗвелтен тарса кӳлӗ таврашне кӗрсе нумайӑшӗ лӑпкӑллӑх шыраҫҫӗ, унта вара вӗсемпе тӗрлӗ пӑтӑрмахсем пулса иртеҫҫӗ.
Чӑваш Енри Раҫҫейӗн ИӖМ служби пӗлтернӗ тӑрӑх кӑҫал республикӑра шыв-шур таврашӗнче пурӗ 29 инкек тухнӑ, вӗсенчен 24 ҫынӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Нумай чухне инкек шыва кӗме юраман вырӑнсенче ишекенсемпе тата «хӗренкеленнисемпе» пулать иккен.
— Паян, утӑн 16-мӗшӗнче, 11:30 сехетсенче Ҫӗмӗрле хулинчи «Статуй пӗвере» ҫын путса вилнӗ, — пӗлтереҫҫӗ ведомствӑра. — Путакан хӗрарӑм ишме юраман вырӑна ӳсӗрле кӗнӗ, ҫакӑ вара ӗнтӗ инкеке лекнӗ сӑлтавӗ пулнӑ та.
Иртнӗ эрнекун, утӑн 12-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнчи Типнер ялӗнче 50 ҫулхи арҫын путса вилнӗ. Шӑматкун, утӑн 13-мӗшӗнче, шыв-шурта вара Вӑрмар районӗнчи Кивӗ Вӑрмарта пурӑнакан 56 ҫулхи арҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Республикӑра ҫак эрнере Раҫҫей шайӗнче иртекен маунтинбайкпа ӑмӑртусем иртеҫҫӗ. Йӑлана кӗнӗ ӑмӑртӑва Вӑрмар районӗнчи Мусирма ял таврашӗнче Алексей Трафимова асӑнса уҫнӑ.
Утӑн 13-14-мӗшӗнче Шупашкарта велочупу-маунтинбайкпа Раҫҫей кубокӗшӗн тӑваттӑмӗш этапӗ иртет. Спортсменсен ӑмӑртура хӑйсен маттурлӑхне икӗ дисциплинӑпа кӑтартмалла пулӗ: утӑн 13-мӗшӗнче — «Тухса ӳкмелли чупувӗпе — кросс-кантри», утӑн 14-мӗшӗнче вара 11:00 сехетре — профессионаллӑ велосипедистсем хушшинче «Кросс-кантри» олимп дисциплинипе вӑйлисене палӑртӗҫ.
Раҫҫей кубокӗшӗн ирттерекен ӑмӑртӑва утӑн 13-мӗшӗнче 10:30 сехетсенче уҫма палӑртнӑ. Ӑмӑртӑва Шупашкарӑн 500 ҫуллӑх паркӗнче ирттереҫҫӗ.
+19.3 °C